Öfke tıpkı diğer duygularımız gibi herkeste olan bir duygudur. Her yaşta insan belirli durumlar karşısında öfke hissedebilir. Çocukların istediklerini yaptıramadıklarında ağlama krizlerine girdiklerini, bağırma, çığlık atma gibi davranışlarda bulunduklarını bilirsiniz. Yaş ilerleyip ergenlik dönemine gelindiğinde gençlerin kapıları çarparak, ebeveynine bağırarak, eşyaları fırlatıp atarak öfkelerini gösterdiklerini görürüz. Ergenlik döneminde gençler birçok duyguyu olduğundan daha yoğun yaşadığı için öfkeyi de yoğun yaşayabiliyorlar. Öfke patlamaları gencin kendi benliğini ailesine veya başkalarına göstermenin bir yolu olarak ortaya çıkabiliyor çoğu zaman. Bir başka deyişle ergenlik döneminde gençler var olduğunu ispatlama çabasıyla öfke patlamaları yaşayabiliyorlar.
Yaşanılan her duygunun bir anlamı vardır. Öfke bazen yaşanılan bir durum karşısında birincil duygu olarak çıkabilir, fakat çoğunlukla ikincil duygu olarak ortaya çıkmaktadır. Kıskançlık, reddedilme, haksızlığa uğrama, değersiz hissetme gibi birincil duygular kişinin öfkelenmesini tetiklemektedir. Bu sebeple de öfkenin altında yatan sebepleri anlayabilmek sorunu çözebilmek için çok önemlidir. Ergenlik dönemindeki gençlerin öfke sebepleri arasında şu gibi sebepler olabilir.
- Çocuğunuz bu dönemde ciddiye alındığını hissetmek isteyecektir. Kararlarının önemsenmediğini düşünen genç öfkelenebilir.
- Ergenlik dönemi fiziksel açıdan da çocuğunuzda değişimlerin olduğu bir dönemdir. Bu değişiklikler sebebiyle çevresi tarafından alay edilen, dalga geçilen çocuk öfkelenebilir.
- Kendini yetersiz ve başarısız hissetmesi, hedeflerine ulaşmaya çalışırken engellendiğini düşünmesi, olaylar karşısında haksızlığa uğradığını düşünmesi gibi birçok sebep ergenlerde öfke patlamalarına sebep olabilir.
- Bu düşünceler ve duygularla çocuğunuzun öfkelenmesi çok normal olacaktır. Önemli olan onun bu öfkeyle nasıl baş edebildiğidir. Eğer öfke anında sesler çok yükseliyor, çocuğunuz kendisine veya bir başkasına zarar verebilecek eylemlerde bulunuyorsa bunlar öfkesini iyi yönetememesinden kaynaklanabilir.
Öfke Krizlerini Yönetebilmek için Ebeveynlere İpuçları:
- Ebeveynler olarak sizlerin öfkenizi nasıl yönettiğiniz çok önemli. Sizin öfkelendiğinizde verdiğiniz tepkilerle çocuğunuzun öfkelendiğinde nasıl davrandığı birbirine çok benzer olacaktır.
- Çocuğunuzu öfkelendiren durumları takip edin. Çocuğunuz ne sıklıkla, nerelerde ve kimlere daha çok öfkeleniyor tespit edin. Bu öfkenin altında yatan olumsuz düşünceleri fark etmesi konusunda çocuğunuza destek olun.
- Öfkelenen çocuğunuza kızarak onu bastırmaya çalışmak çocuğunuzun öfkesinin dinmesine yardımcı olmayacağı gibi öfkesini kontrol etmesine de yardımcı olmayacaktır. Çocuğunuzun ne hissettiğini anlamaya çalışın.
- Çocuğunuzun öfkelendiğinde verdiği olumsuz tepkiler yerine koyabileceği alternatif davranışları konuşun. Kişiyi öfkelendiren ortamdan uzaklaşmak, yürüyüş yapmak, müzik dinlemek, nefes egzersizi yapmak çocuğunuzun öfkesini kontrol etmesinde yararlı olabilecek davranışlardır.
- Çocuğunuzun evde veya okulda öfkelendiği zaman kendini güvende hissedeceği bir yer belirlemesini sağlayın. Öfke anında sakinleşmesi için bu yere gidip sakinleşene kadar orada beklemesini önerebilirsiniz.
